fHoe groot is het lerarentekort? - Wij leggen het uit. shs (studenten helpen scholieren)

home Home - Hoe groot is het lerarentekort?

calendar_month 7 augustus 2023

account_box Friso

Hoe groot is het lerarentekort?

Wekelijks worden er diverse berichten over het lerarentekort. Maar hoe groot is het huidige lerarentekort eigenlijk? En zijn er grote verschillen tussen het primair -en voortgezet onderwijs? Hieronder staan de meest recente cijfers op een rij.

In het kort

In december 2021 werd uitgerekend dat er een tekort van 2557 fte docenten zou zijn per 2026 in het Voortgezet Onderwijs.
In oktober 2022 werd het lerarentekort in het primair onderwijs geschat op een totaal van 9700 FTE.
In zowel het primair onderwijs als het voortgezet onderwijs wordt geschat dat de tekorten bij ongewijzigd beleid toenemen of hetzelfde blijven.

Het lerarentekort in het voortgezet onderwijs

Al jaren is er binnen het onderwijs sprake van een nijpend lerarentekort. Helaas is er nog geen daling in deze trend te observeren. Integendeel: naar verwachting zal dit tekort in 2026 juist opgelopen zijn tot ongeveer 2.500 fte, aldus de VO-raad. Het toenemende lerarentekort heeft drie oorzaken:

de grote groep leraren dat binnenkort met pensioen zal gaan,
de onvoldoende instroom in de lerarenopleidingen,
de aanzienlijke uitstroom van startende docenten.

Naast deze oorzaken verschilt het tekort aanzienlijk per vak en per regio. Zo nemen personele tekorten toe bij vakken waar al te weinig leraren voor ingezet kunnen worden. De vijf vakken met de grootste tekorten van leraren (in absolute zin) zijn:

wiskunde, 473fte tekort.
Nederlands, 353 fte tekort.
natuurkunde, 178 fte tekort.
Duits, 176 fte tekort.
Frans, 142 fte tekort.

De vijf vakken waar relatief gezien het grootste percentage tekort in fte is zijn:

informatica, met een tekort van 30,4%.
natuurkunde, met een tekort van 9,5%.
scheikunde, met een tekort van 8%.
duits, met een tekort van 7,8%
klassieke talen met een tekort van 7,4%

Ben je benieuwd of we vroeger ook te maken hadden met een lerarentekort? Lees dan meer over de geschiedenis van het lerarentekort.

Hoe zien de tekorten er uit in 2031?

Gelukkig zijn er ook vakken waar het tekort terug zal dringen, zoals het vak Nederlands, bijvoorbeeld van 6% naar 4,4%. Maar, uit de sectorraportage van de VO-raad blijkt dat sommige vakken in 2031 nog veel grotere tekorten zullen ervaren. De vijf vakken met de grootste tekorten in 2031 zijn:

wiskunde, 473 fte.
Frans, 421 fte.
natuurkunde, 315 fte.
Duits, 279 fte.
Nederlands, 243 fte.

Met name als er wordt gekeken naar de relatieve tekorten wordt het duidelijk zichtbaar dat de relatieve tekorten erg sterk toenemen:

Informatica, met een tekort van 63,8%(!).
Klassieke talen, met een tekort van 24,3%.
Frans, met een tekort van 22,1%.
Natuurkunde, met een tekort van 17,7%.
Scheikunde, met een tekort van 14,6%.

Het toenemende lerarentekort gaat ten koste van de continuïteit en kwaliteit van het onderwijs. Zeker in tekortvakken als wiskunde, natuurkunde, scheikunde, techniek, Duits, Frans en klassieke talen leidt dit tot grote problemen. Steeds vaker zijn scholen genoodzaakt om gedetacheerd, gepensioneerd, of onbevoegd personeel in te zetten. Maar ook leerlingen over klassen te verdelen, volledige klassen naar huis te sturen of zelfs vakken helemaal niet meer te geven.

Het lerarentekort in primair onderwijs

De meest recente meting van het lerarentekort in het primair onderwijs dateert uit 2022. Het tekort in absolute aantallen wordt geraamd op 9700 fte aan leraren. Dit gaat om bijna 10% van de totale werkgelegenheid van docenten uit het primair onderwijs. Dit tekort is nog groter in de grootste vijf steden van Nederland (G5): het gaat hier om een gemiddeld tekort van maar liefst 15,2%. Daarnaast blijkt dat de grootste tekorten zij in het Westen van het land, in Zuid-Holland en Noord-Holland. Over het algemeen zijn de tekorten minder groot in buitenstedelijke gebieden.

Naast een groot tekort aan docenten is er ook een aanzienlijk tekort aan schoolleiders in het primair onderwijs. Zo bedraagt het tekort aan schoolleiders in het primair onderwijs 1100 fte, wat gaat om een percentage van maar liefst 13,6%. Uit de rapportage blijkt dat er geen correlatie is tussen de tekorten aan docenten en schoolleiders. Wel verschelen deze korte sterk per regio. Zo zijn de tekorten in Amsterdam maar liefst twee keer zo groot als in Rotterdam.